زی کش را همه با شعار privacy and convenience می‌شناسند؛ شعاری که نوید حریم خصوصی امن برای کاربران و البته راحتی را به آن‌ها می‌دهد. اما ارز زی کش چیست و چرا به این اندازه با بیت کوین مقایسه می‌شود؟ برای اینکه در دنیای ارز دیجیتال متخصص شوید، باید این ارز را بشناسید؛ پس تا انتهای این متن با ما همراه باشید و همه چیز را در مورد زی کش بدانید.
زی کش چیست؟
| نام | زی کش |
| علامت اختصاری | ZEC |
| دسته‌بندی | Privacy coin |
|---|---|
| توسعه‌دهندگان | Electric Coin Company (zcashd), Zcash Foundation (zebra) |
| تاریخ انتشار اولیه | 28 اکتبر 2016 |
| کیف پول‌ها | Trust wallet, MetaMask, Atomic Wallet |
| حداکثر عرضه | 21 میلیون واحد ZEC |
زی کش یا زد کش ارز دیجیتالی است که بر بلاک چین غیرمتمرکز ساخته شده است. نماد بلاک چین زی کش یا بهتر است بگوییم توکن این بلاک چین که در مبادلات تجاری از آن استفاده می‌شود، ZEC است. این بلاک چین به ارائه امنیت و حفظ حریم خصوصی معروف است که آن را از طریق آدرس‌های محافظت شده نشان می‌دهد.
زی کش این کار را با استفاده از رمزنگاری کاربردی پیشرفته انجام می‌دهد که در ابتدا بر یک کد منبع باز مشابه بیت کوین ساخته شد. درواقع می توان گفت که Zcash فورک بیت کوین با الگوریتم هش متفاوت و البته پروتکل‌های امنیتی خاص است.
در پروژه زد کش ناشناس ماندن کاربرها با استفاده از zk-SNARK به حقیقت پیوست. این پروتکل نوع خاصی از فناوری اثبات دانش صفر است که به گره‌ها (Nude) در شبکه بلاک چین اجازه می‌دهد که تراکنش‌ها را بدون افشای اطلاعات کاربران تایید کنند. اما نکته جالب اینجاست که تابع داخلی zk-SNARK به مجموعه‌ای از پارامترهای عمومی نیاز دارد که به کابران امکان ساخت و تایید تراکنش‌های خصوصی را بدهد.
این پارامترهای عمومی در زی کش در محاسبات چند جانبه ایمن و البته پیچیده به نام «Trusted Setup» یا تنظیمات قابل اعتماد قرار دارد. با توجه به این توضیحات حتما متوجه شده‌اید که محبوبیت ارز دیجیتال ZEC یا همان ارز دیجیتال زی کش به خاطر اهمیت حریم خصوصی در این بلاک چین است. درواقع می‌توان ادعا کرد که محبوبیت زد کش از تقاضای زیاد کاربران اینترنت برای ارز دیجیتالی با حفظ حریم خصوصی پیشرفته ناشی می‌شود.
مروری بر تاریخچه زی کش
در سال 2014 وایت پیپری از گروهی از دانشمندان در کنفرانس امنیت و حریم خصوصی IEEE رونمایی شد. این وایت پیپر ادعا می‌کرد که در نحوه ردیابی تراکنش‌ها از طریق بلاک چین بیت کوین نقص‌های امنیتی وجود دارد. سپس ارز دیجیتالی با نام Zerocoin معرفی شد که این نقص‌ها را رفع می‌کرد.
این گروه در سال 2015 شرکت خود را با نام Zerocoin ایجاد کردند. نسخه اولیه این پروژه Sprouut نام دارد که پتانسیل بالای رشد این بلاک چین را نشان می‌دهد. ابتدا این پروژه به عنوان افزونه‌ای آزمایشی با عنوان حریم خصوصی به بیت کوین پیشنهاد شد، اما توسعه‌دهندگان بیت کوین با این کار مخالفت کردند.
با گذشت زمان و پیشرفت پروژه Zerocoin در سال 2016 دانشمندان بنیانگذار این پروژه با محققان MIT و دانشگاه تل‌آویو همکاری کردند. حاصل این همکاری معرفی پروتکل جدیدی به نام Zcash یا Zerocash بود. درنهایت نیز این کمپانی با بیش از 3 میلیون دلار سرمایه رمزارز خود را معرفی کرد و با تغییر نام خود به Electric coin در سال 2017 به فعالیت خود ادامه داد. این کمپانی هم اکنون حفظ حریم خصوصی کاربران را هدف قرار داده است و با ایجاد زیرساخت‌های پرداخت اینترنتی در مسیر خود پیش می‌رود.
زی کش چگونه کار می‌کند؟
برای اینکه به خوبی متوجه شوید زی کش چیست، باید با سازوکار بلاک چین این ارز دیجیتال آشنا شوید. به این منظور کافی است اطلاعات دقیقی در مورد بخش‌های مختلف این بلاک چین داشته باشید، پس با ما همراه شوید.
ساختار تامین مالی
ساختار اصلی بلاک چین ZEC مبتنی بر پاداش بلاک یا block rewards است. به این معنا که در قبال هر بلاک جدیدی که استخراج می‌شود، تعداد مشخصی کوین به ماینرها تعلق می‌گیرد. کوین‌های استخراج شده با نسبت 80:20 میان ماینر و بنیانگذاران زی کش تقسیم می‌شوند. به زبان ساده‌تر 80 درصد از پاداش به ماینر یا استخراج کننده و 20 درصد از آن نیز به بنیانگذار تعلق می‌گیرد.
همانطور که تعداد ZECها به 521 میلیون نزدیک‌تر می‌شود، پاداش بلاک‌ها نیز نصف می‌شوند؛ درست مانند بیت کوین. درواقع هر چهار سال یک بار پاداش‌ها را نصف می‌کنند که نرخ صدور توکن زی کش پایین بیاید. این رویداد در نوامبر سال 2020 نیز اتفاق افتاد، اما نسبت تقسیم پاداش میان بنیانگذار و ماینر همان 80:20 باقی ماند.
آدرس ها
در بلاک چین زی کش دو نوع آدرس داریم:
- آدرس‌های خصوصی یا private که با z شروع می‌شوند و آن‌ها را z-address می‌نامند.
- آدرس‌های شفاف یا Transparent که آن‌ها را با عنوان t-address می‌شناسند.
نکته جالب توجه در مورد این بلاک چین این است که کاربران امکان انتقال ارز بین این دو آدرس را دارند. جالب است بدانید که اکثر کیف پول‌ها و صرافی‌ها از t-address پشتیبانی می‌کنند. سایر صرافی‌ها و کیف پول‌ها نیز در حال ارتقا برای پشتیبانی از z-address هستند.
انواع تراکنش‌های زی کش چیست؟
همانطور که توضیح دادیم در بلاک چین زی کش دو نوع آدرس خصوصی و شفاف وجود دارد که تراکنش میان هر دو آدرس آزاد است. بنابراین چهار نوع تراکنش در بلاک چین زی کش تعریف می‌شود که در ادامه هر کدام از آن‌ها را توضیح می‌دهیم:
تراکنش میان آدرس z و z
این تراکنش‌ها را با نام تراکنش خصوصی یا private می‌شناسند که به صورت z to z در بلاک چین مشخص می‌شود. هر زمان که این علامت را مشاهده کردید، به این معناست که تراکنش اتفاق افتاده و هزینه‌های آن نیز به طور کامل پرداخت شده است. اما ویژگی اصلی این تراکنش‌ها این است که آدرس فرستنده و گیرنده، مبلغ تراکنش و فیلد یادداشت همگی رمزنگاری شده‌اند؛ به این ترتیب برای عموم قابل مشاهده نیستند. این تراکنش رمزنگاری شده در بلاک چین زی کش به لطف الگوریتم اثبات دانش صفر اتفاق می‌افتد که حریم خصوصی کاربران را حفظ می‌کند.
تراکنش میان آدرس t و t
تراکنش‌های t to t را با عنوان تراکنش‌های عمومی یا public می‌شناسند که درست مانند بیت کوین عمل می‌کنند. در این تراکنش‌ها اطلاعات فرستنده، گیرنده و حتی ارزش تراکنش برای عموم قابل مشاهده است. درست است که این روزها بسیاری از کیف پول‌ها و صرافی‌ها از آدرس‌های انحصاری t پشتیبانی می‌کنند، اما بسیاری از کاربران نیز به دنبال محافظت بیشتر از حریم خصوصی خود هستند. به همین دلیل بسیاری از کاربران سراغ آدرس‌های محافظت‌شده می‌روند.
تراکنش میان آدرس‌های t و z
این تراکنش‌ها دو حالت دارند:
- آدرس فرستنده از نوع t-address و آدرس گیرنده از نوع z-address است که با عنوان محافظت شده یا shielding می‌شناسند.
- آدرس فرستنده از نوع z-address و آدرس گیرنده از نوع t-address است که اصطلاح محافظت نشده یا Deshielding آن را توصیف می‌کند.
در هر دو این حالت‌ها ممکن است یکی از طرفین معامله بخواهد جزئیات معامله و اطلاعات آدرس را برای شخص سوم قابل اعتمادی فاش کند. نکته اصلی اینجاست که در تراکنش‌های محافظت شده جزئیات آدرس گیرنده به همراه اطلاعات تراکنش فاش می‌شود، اما در تراکنش‌های غیرمحافظت شده این اطلاعات فرستنده است که در کنار اطلاعات تراکنش به نمایش در می‌آید.
کلید
در بلاک چین زی کش نیز ردپایی از کلید وجود دارد؛ کلید مشاهده برای کاربرانی که از z-address استفاده می‌کنند، تعریف شده است. اما کاربرد کلید در زی کش چیست؟ همانطور که پیش‌تر توضیح دادیم ممکن است که کاربران زی کش بخواهند برخی از اطلاعات تراکنش‌های خود را برای شخص ثالثی افشا کنند؛ کلید مشاهده در این مورد به کاربران کمک می‌کند.
البته باید این نکته را نیز در نظر داشته باشید که کاربران همچنان کنترل اطلاعات خود را در دست دارند؛ به این معنا که تنها اطلاعات مشخص شده از جانب کاربر برای شخص سوم به نمایش درمی‌آید. کلید مشاهده در راستای حسابرسی در تجارت‌های بزرگ و البته مبارزه با پولشویی کارایی خود را به خوبی نشان می‌دهد.
ویژگی های زی کش
تا به اینجا در مورد زی کش چیست ، خواندید و تا حدودی ویژگی‌های این پروژه دستتان آمده است. اما محبوبیت این ارز دجیتال تنها به این موارد ختم نمی‌شود. بیایید نگاهی به سایر ویژگی‌های زد کش بیندازیم:
- کارمزد کم در معاملات؛ در بلاک چین زی کش به طور پیش‌فرض بابت هر تراکنش 0.001ZEC دریافت می‌کنند که البته این مبلغ قابل تنظیم است.
- پیام‌های رمزگذاری شده
- تاریخ انقضای تراکنش‌ها؛ انقاضا پیش‌فرض در این بلاک چین 40 بلاک یا همان 50 دقیقه است.
- تراکنش‌های چند امضایی؛ البته این تراکنش در حال حاضر تنها در تراکنش‌های عمومی موجود است.
علاوه‌بر این موارد کاربرهایی که z-address دارند، می‌توانند جزئیات تراکنش خود را از طریق کلید مشاهده به اشتراک بگذارند. این کلید تنها اجازه خواندن اطلاعات را به کاربر می‌دهد و امکان افشای اطلاعات توسط آن فرد وجود ندارد. این کلیدها را به اصطلاح با هدف افشای انتخابی استفاده می‌کنند که ویژگی ممتازی برای زی کش به شمار می‌آید.
بلاک چین زی کش درمقابل بیت کوین
جامعه بیت کوین به تراکنش‌های شفاف و در عین حال ناشناس ماندن در بلاک چین خود افتخار می‌کند. اما واقعیت این است که معامله‌گران می‌توانند طرفین معامله را در این بلاک‌چین ردیابی کنند. این اولین و البته بزرگ‌ترین تفاوت بیت کوین و زی کش است؛ زیرا در زی کش اگرچه اطلاعات تراکنش حذف نمی‌شود، اما با رمزنگاری این اطلاعات دیگر امکان ردیابی آن‌ها وجود ندارد. نکته جالب توجه اینجاست که با اینکه بلاک چین زی کش رمزگذاری شده است، اما توسعه‌دهندگان این پروژ با اضافه کردن پروتکل امنیتی zk-SNARK بر حفظ هویت و امنیت کاربران تاکید می‌کنند.
از دیگر تفاوت این دو پروژه در الگوریتم‌های استخراج آن‌ها است؛ بیت کوین از الگوریتم هش SHA-256 استفاده می‌کند. اما زی کش از Equihash بهره می‌برد که با نرم افزارها و سخت افزارهایی که برای استخراج بیت کوین طراحی شده است، سازگاری ندارد. بنابراین طبیعی است که زمان استخراج بلاک در هر پروژه فرق کند. بلاک تایم زی کش در حدود 75 ثانیه است، در صورتی که زمان بلاک بیت کوین 10 دقیقه محاسبه می‌شود.
نرخ هش در ارز دیجیتال به معنای قدرت پردازش شبکه استخراج‌کنندگان است. درواقع می‌توان گفت که نرخ هش معیاری است که نشان می‌دهد که باز کردن یک بلاک جدید برای تایید تراکنش‌ها با چه سرعتی تایید می‌شود.
کسب درآمد از استخراج زی کش
اگر به دنبال کسب درآمد از طریق استخراج زی کش هستید، باید بدانید که سه مورد در این مسیر تاثیرگذار هستند. در ادامه این سه مورد را توضیح می‌دهیم.
میزان سرمایه‌گذاری
پیش از هر چیز باید تجهیزات لازم برای استخراج زی کش را بخرید. هرچه بیشتر در این مورد سرمایه‌گذاری کنید، هزینه‌های شما در ادامه کاهش می‌یابد؛ چگونه؟ طبیعی است که با خرید تجهیزات به‌روز و البته کارآمد بازدهی انرژی به حداکثر می‌رسد. این در حالی است که سیستم‌های قدرتمند توان عملیاتی بالای خود را نیز در این حالت حفظ خواهند کرد. درنتیجه بازده ماینرها و درنهایت درآمد آن‌ها افزایش می‌یابد.
هزینه‌های اجرایی
هزینه‌های استخراج زد کش شامل هزینه‌های مربوط به تامین برق و هزینه‌های استخر استخراج می‌شود. تنها راه حل برای کاهش هزینه‌ها استفاده از برق‌های کم هزینه‌تر است؛ به عنوان مثال، بسیاری از ماینرها به دنبال استفاده از منابع تجدیدپذیر هستند.
اگر می‌خواهید میزان درآمدتان از استخراج زی کش را محاسبه کنید، ماشین حساب‌های استخراج رمزنگاری بهترین گزینه برای شما است. این ماشین حساب‌ها در دسترس عموم قرار دارد و به شما کمک می‌کند که میزان درآمد روزانه 1Msol از قدرت هش را محاسبه کنید. در تخمین درآمد خود به قیمت ارز ZEC، نرخ هش، تغییرات پیش‌بینی نشده و مشکلات شبکه را نیز درنظر بگیرید.
زی کش چگونه استخراج می‌شود؟
استخراج زی کش بر اساس الگوریتم استخراج رمزنگاری اثبات کار است که تنها از طریق رایانه‌های خاص امکان‌پذیر خواهد بود. این رایانه‌ها به منظور حل مسائل ریاضی دشوار توسط الگوریتم هش Equilhash کار می‌کنند. با استخراج بلاک‌ها به ماینرها سکه به عنوان پاداش داده می‌شود.
برای شروع استخراج زی کش در اولین قدم باید سخت افزار مناسب برای این کار را تهیه کنید. جالب است بدانید که پیش از به‌روزرسانی‌های اخیر کوین‌های Zcash تنها توسط پردازنده‌های گرافیکی یا GPU استخراج می‌شدند. اما پس از عرضه Antminer Z9 mini در ژوئن سال 2018 سخت افزارهای ASIC نیز در شبکه Zcash مستقر شدند. رایانه‌های ASIC گزینه کارآمدتر و راحت‌تری برای استخراج نسبت به پردازنده‌های گرافیک هستند. البته که در این مقایسه نمی‌توان از انرژی و صدای زیاد این دستگاه‌ها چشم‌پوشی کرد.
در قدم بعدی نیز ماینر باید استخر استخراج یا MiningPool مناسبی انتخاب کند. در این مرحله باید به دنبال استخرهایی با نرخ پرداخت بالا و البته رابط کاربری خوب باشید. از بهترین استخرهای استخراج ارز Zcash به موارد زیر اشاره می‌کنیم:
- Poolin
- Luxor
- Viabtc
- Flypool
- Slushpool
- Antpool
- F2pool
در نهایت نیز ماینر با راه‌اندازی کیف پول پاداش خود را از این بلاک چین دریافت می‌کند. توصیه یورپی به ماینرهای زی کش این است که از آدرس‌های محافظت شده در این سیستم استفاده کنند که هویت آن‌ها ناشناس بماند. در این صورت باید مطمئن شوید که استخر استخراج مورد نظرتان از آدرس‌های محافظت شده این بلاک چین پشتیبانی می‌کنند یا خیر.
کیف پول زی کش چیست؟
شما حتی برای انتخاب کیف پول به منظور نگهداری از این ارز دیجیتال نیز مشکلی نخواهید داشت؛ زیرا اغلب کیف پول‌ها از ارز دیجیتال زی کش پیشتیبانی می‌کنند. اما این بستگی به انتخاب شما دارد که از میان کیف پول‌های دیجیتالی کدام یک را انتخاب می‌کنید. در ادامه انواع ولت های زی کش را به شما معرفی می‌کنیم.
کیف پول‌های سخت افزاری
ولت‌های سخت افزاری یکی از امن‌ترین راه‌ها برای نگهداری ارز دیجیتال زی کش است. از این رو بسیاری از افراد این کیف پول‌ها را به سایر ولت‌ها ترجیح می‌دهند. بهترین کیف پول‌های سخت افزاری را که از ارز دیجیتال زی کش پشتیبانی می‌کنند، در ادامه معرفی می‌کنیم:
کیف پول های موبایلی
این روزها که بسیاری از افراد در دنیای ارز دیجیتال فعال هستند، به کیف پول‌های در دسترس‌تر نیاز دارند. برای این افراد ولت‌های دسکتاپ و موبایلی بهترین گزینه به شمار می‌روند. در ادامه چند مورد از معروف‌ترین کیف پول‌هایی را که از رمز ارز زی کش پشتیبانی می‌کنند، معرفی می‌کنیم:
خرید ارز دیجیتال زی کش
در صورتی که به دنبال خرید ارز ZEC باشید، حتما نام زاتوشی را شنیده‌اید. زاتوشی (Zatoshi) کوچک‌ترین واحد شمارش ارز زی کش است. درواقع یک زاتوشی برابر با 0.00000001 ZEC (صد میلیونم زی کش) است. حال که می‌دانید زی کش چیست، اولین قدم برای شما انتخاب صرافی مناسب است.
زی کش یکی از ارزهای دیجیتال است که در لیست بسیاری از صرافی‌های معروف یافت می‌شود. اما برای خرید ارز زی کش باید بهترین صرافی را انتخاب کنید. در ادامه شما را در این مسیر راهنمایی می‌کنیم.
صرافی های خارجی
بسیاری از افراد صرافی‌های خارجی و بین‌المللی را برای خریدو فروش انتخاب می‌کنند. بهترین گزینه‌هایی که برای ترید زی کش پیش روی شما قرار دارد، شامل موارد زیر می‌شود:
- بایننس
- کراکن (Kraken)
- کوینبیس (Coinbase)
- کوکوین (KuCoin)
صرافی ایرانی
اگرچه بسیاری از افراد خرید یا معامله در صرافی‌های خارجی را ترجیح می‌دهند، اما واقعیت این است که در استفاده از این صرافی‌ها مشکلات زیادی پیش روی شما قرار دارد؛ به خصوص برای ایرانیان. زیرا بسیاری از صرافی‌های بین‌المللی کاربران ایرانی خود را تحریم کرده‌اند. بنابراین بهترین گزینه برای خرید و فروش ارز دیجیتال ZEC صرافی‌های ایرانی است.
این روزها نام بسیاری از صرافی‌های ایرانی را می‌شنویم، اما باید در مورد اعتبار این صرافی‌ها اطمینان داشته باشید. اگر در انتخاب بهترین صرافی سردرگم ماندید، ما به شما صرافی آنلاین یورپی را پیشنهاد می‌کنیم. خرید و فروش ارز دیجیتال در صرافی یورپی بسیار آسان است؛ کافی است مراحل ثبت نام یورپی را پشت سر بگذارید.
مزایا و معایب استفاده از زی کش
درست است که دیگر می‌دانید زی کش چیست و بلاک چین این ارز دیجیتال چگونه کار می‌کند، اما آگاهی از مزایا و معایب این ارز دیجیتال دید واضح‌تری برای سرمایه‌گذاری به شما می‌دهد. مهم‌ترین مزایای این شبکه بلاک چین که آن را از سایر بلاکچین‌ها متمایز می‌کند، عبارتند از:
- حفظ حریم خصوصی کاربران و ناشناس ماندن هویت آن‌ها
- امکان در اختیار گذاشتن اطلاعات تراکنش‌ها در صورت نیاز
- معاملات با کارمزد پایین
- وجود تاریخ انقضا در معاملات
- استفاده از الگوریتم چند امضایی در معاملات
در مقابل این مزیت‌ها که البته برای کاربران دنیای کریپتو اهمیت زیادی دارد، زی کش یک عیب بزرگ دارد. اگرچه بسیاری از کاربران ناشناس ماندن در این بلاک چین را حسنی بزرگ می‌دانند، اما همین ویژگی سبب شده است که زی کش بهترین گزینه در دارک وب محسوب شود.
البته زی کش ادعا دارد که این ویژگی مزیت است و به افراد کمک می‌کند که نگرانی در مورد حریم خصوصی نداشته باشند؛ به عنوان مثال، کسب‌وکارهای تجاری در زی کش از اطلاعات درون سازمانی خود به‌راحتی محافظت کنند.
آینده بلاک چین زی کش
طبیعی است که برای سرمایه‌گذاری در زی کش نگران آینده این ارز دیجیتال باشید. اخیرا مخترع زی کش اعلام کرده که به دنبال تغییر مکانیزم این چین از «اثبات کار» به «اثبات سهام» است. مزیت‌های این تغییر در سرعت و امنیت آن خلاصه می‌شود؛ زیرا الگوریتم اثبات سهام سبک‌تر و ارزان‌تر از اثبات کار است. بنابراین به راحتی می‌تواند ردپای کربن را در این بلاک چین به صورت قابل توجهی کاهش دهد و از این نظر سازگاری بیشتری نیز با محیط زیست دارد. از آن جایی که این الگوریتم در پروژه‌های دیگر میزان موفقیت خود را نشان داده است؛ احتمالا آینده درخشانی در انتظار زی کش خواهد بود.